ระหว่างนั่งทำงานช่วงบ่ายวันนี้... ฝนก็เทลงมาห่าใหญ่...เพียงชั่วครู่แล้วก็หยุดไป เราตัดสินใจไม่ออกจากออฟฟิศเพื่อไปรับไฟล์ที่ขอทำสำเนาไว้ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ เพราะกลัวรถจะติด ฝนช่วยชะล้างหลายสิ่ง... ฝุ่น... รอยสกปรกที่เกาะรถ... คราบขี้นกบนหลังคา... เปิดไปดูรูปในโฟลเดอร์เก่าพบภาพกุหลาบสีละมุนซึ่งจำไ...

นายแดงกับนายดำ เดินเข้าถ้ำไปตักน้ำ นายแดงล้มคะมำ ส่วนนายดำกลิ้งตกเนิน ...

หน้า ๓๐-๔๓ ...

ช่วงแรก ทุกสิ่งล้วนผ่านไปขั้นตอนไปแบบไม่เรียบลื่นเหมือนอย่างที่คิด แม่ปลุกเขาตั้งแต่เช้า และเมื่อเธอกลับมาจากทำงาน ถึงกับต้องเดินตึงตังหัวเสียขึ้นไปบนห้องลีวาน มือเล็ก ๆ เคาะประตูซ้ำไปซ้ำมา ทั้งแรงและดังเรื่อย ๆ ราวคนไม่มีความคิด แคนนิสโวยวายเสียงดังเรื่องกับข้าวจืดชืดในห้องครัว พร้อมด้วยเรื่องแ...

เอ้กอีเอ้กเอย แม่เคยกำเคียวเกี่ยวข้าว พ่อเคยหว่านไถทุกคราว ไม่ตื่นแต่เช้าหรือไร ...

หน้า ๒๒-๒๙ ...

หากวันหนึ่ง “คนใน” กลายเป็น “คนนอก” แม้ช้ำชอกแต่จงปลงใจเถิดหนา ผูกพันได้ก็คลายได้ ธรรมดา อย่าประหม่าเมื่อกลายเป็น “ส่วนเกิน” เราอาจเคยเป็น “ส่วนหนึ่ง” อย่างใครเขา คือ “พวกเรา” เพื่อนแท้ไม่ห่างเหิน อีกทั้งเพื่อนร่วมทางไม่หมางเมิน ที่จะเพลินร่วมทุกข์สุขไปจนตาย แต่วั...

นั่น นั่น นั่นเจ้าแมวกับซอหนึ่งคันแม่วัวโดดข้ามพระจันทร์หมาน้อยหัวเราะเสียงลั่นเมื่อได้เห็นภาพเขียนนั้นส่วนช้อนหนีไปกับจาน...

ระฆังดังเหง่งหง่างแมวในอ่างใครอุ้มใส่หนูจ้อยจอมแก่นไงช่างทำได้ใจร้ายจริง แมวน้อยน่าสงสารเคยเฝ้าบ้านจับหนูหริ่งต้องมานอนแน่นิ่งในอ่างน้ำหลังบ้านเอย...

หน้า ๖-๑๔ ...

"ถ้าเปรียบเทียบกับคนอื่นไปตลอดก็จะไม่มีความสุขไปตลอดชีวิต"คือสัจธรรมเลิศล้ำนำดวงจิตที่ย้ำคิดจนติดในสำนึก เกิดมาก็ตัวคนเดียวไม่เห็นต้องเอาคนอื่นมาเกี่ยวให้รู้สึกใครดีชั่วแค่ไหนไยต้องรู้ลึกฉันจึงฝึกให้ใจไม่ผันแปร เห็นคนอื่นแย่กว่าไยต้องรู้สึกดีเห็นคนอื่นดีกว่าไยต้องรู้สึกแย่ถ้าไม่แข่งกับใครก็ไม่ต้อง...

เพลงโศก หนูน้อยมาลีเธอมีลูกหมูตัวเล็กน่าดูกว่าหมูตัวไหน มันชอบเล่นซนบนทุ่งดอกไม้แล้วมันก็ตายไม่ฟื้นขึ้นมา หนูจ้อยอาลัยร้องไห้เรียกหาและวันต่อมามาลีก็ตาย จบแล้วชีวิตสามมิตรสหายเด็กหญิงเด็กชายและหมูหนึ่งตัว...

หน้า ๓-๕ ...

เรื่องนี้อาจเรียกได้ทั้งจดหมาย นวนิยาย และอัตชีวประวัติของผมเอง แรกเริ่มเดิมทีนั้นผมตั้งใจเขียนให้ "แม่ของเปิ้น" อ่าน เพื่อบอกเล่าเรื่องราวชีวิต ความรักความคิดถึงที่ผมมีต่อแม่ จึงเขียนเป็นคำเมือง (ภาษาเหนือ) ซึ่งเป็นภาษาที่ผมใช้อู้ (พูด) ตามปกติกับแม่ เพราะเราเป็นคนเมือง (คนภาคเหนือ) เขียนไ...